Калининград - руска врата во Европа

За едни тројански коњ, а за други руска врата во Европа. По осамостојувањето на прибалтичките земји од Советскиот Сојуз, Калининградската област остана отсечена од преостанатиот дел од Русија, како некој остров, кој на запад излегува на Балтичко Море, а од исток, север и југ се граничи со Литванија и со Полска, членки на ЕУ и на НАТО. Руската ексклава е од огромно стратегиско значење за Москва. Таа е на чекор до европските метрополи и е дом на Балтичката флота

ЕКСКЛУЗИВНО „НОВА МАКЕДОНИЈА“ ВО РУСКАТА ЕКСКЛАВА

 Кон крајот на 1944 година, 2.500 „разветчики“ (воени из­видувачи на советската армија), распоредени во 237 извидувачко-диверзантски групи, со воздушен десант се спуштиле во поширокиот реон на Кенигсберг, главен град на тогашната германска покраина Источна Прусија. Во тоа време, во овој регион биле стационирани големи сили на армијата на нацистичка Германија, кои биле закана за советската војска во нејзиниот поход кон Берлин. Во услови на немање никакви податоци за овој регион, задачата на разузнувачите била да обезбедат колку што е можно повеќе информации за теренот, за распоредот на германските сили, како и да вршат диверзантски дејства во нивната заднина. Меѓутоа Германците, кои биле добро организирани, успеале да им нанесат големи загуби на советските разветчики. Голем дел од нив биле застрелани уште во воздух, многумина загинале во борбите на терен, а дел биле заробени. Од 2.500 луѓе успеале да се спасат само педесетина. 

Оваа голема жртва не била залудна. Неколку месеци подоцна, врз база на нивните информации, а откако претходно отворила коридор кон Берлин, советската војска на 7 април 1945 година успеала да ги порази Германците и да влезе во Кенигсберг. Една година подоцна, со Постдамскиот договор, потпишан помеѓу САД, Обединетото Кралство и СССР, оваа територија станала дел од Советскиот Сојуз. 
Кенигсберг го добил новото име Калининград.

ДОМ НА БАЛТИЧКАТА ФЛОТА

Денес Калининград е главен град на Калининградската област, руска ексклава со површина голема речиси колку две третини од Македонија и со нешто помалку од еден милион жители. По осамостојувањето на прибалтичките земји од Советскиот Сојуз, оваа област останува отсечена од преостанатиот дел од Русија, како некој остров, кој на запад излегува на Балтичко Море, а од исток, север и југ се граничи со Литванија и со Полска. Жителите на Калининградската област, за да стигнат до матичниот дел на нивната земја по копнен пат, покрај низ една од овие две соседни држави, мора да поминат уште и низ Белорусија или, пак, Летонија. Најкраткиот пат од Калининград до најблискиот град во Русија е околу 700 километри. 

Од друга страна, областа е од огромно стратегиско значење за Русија. Покрај тоа што се наоѓа на чекор од големите европски градови, тука се наоѓа и пристаништето Балтијск, каде што е сместен најголемиот дел од Балтичката флота на руската воена морнарица и кое е единственото руско пристаниште на Балтичко Море каде што преку зима водата не замрзнува.

Сѐ на сѐ, еден специфичен дел од Русија и како таков доволно голема провокација за да го посетиме.
За разлика од советските „разветчики“, ние во Калининградската област пристигнавме со автомобил, од Полска, преку граничниот премин Мамоново. Иако пред нас има доста возила со руски и со полски регистарски таблички, границата на Руската Федерација ја минуваме брзо и без никакви проблеми. На прашањето на љубезната цариничка за целта на нашето патување во Калининград, онака новинарски одговараме дека сакаме да направиме репортажа за животот на просечниот руски граѓанин.

- Мислам дека Калининград не е најтипичниот град за да го дознаете тоа, но, како и да е, добре дојдовте во Русија - ни возвраќа таа низ насмевка и со доза чудење.

Бидејќи стигнавме доцна навечер, задоволувањето на нашата новинарска љубопитност го оставаме за наредните три дена. 

Првиот впечаток за Калининград е дека тоа е убав град. Распослан на двата брега на реката Преголја, во делот каде што таа се влева во Калининградскиот залив од Балтичко Море, тој претставува спој помеѓу со векови старата пруска архитектура и градбите подигнати во времето по Втората светска војна, спој помеѓу старото и новото, спој помеѓу динамиката на современиот живот, вткаена во урбаната инфраструктура на градот и некој чуден спокој што неодминливо го наметнуваат многубројните паркови и езера во чиј амбиент се сместени најубавите тврдини, катедрали и споменици, кои зборуваат за историјата на овој град. Еден од тие споменици е и обновената Калининградска катедрала, изградена во готски стил, а која датира од 14 век. Во катедралата се наоѓа гробот на славниот филозоф Имануел Кант, кој бил роден во Кенигсберг и тука го поминал најголемиот дел од својот живот. Во центарот на градот доминира огромниот плоштад на победата, карактеристичен за повеќето советски градови, на кој покрај споменикот во чест на победата над фашизмот се наоѓа грандиозниот православен храм на Христос Спасителот. Поширокото централно градско подрачје го карактеризираат широки булевари, раздвиженост, интензивен сообраќај... Луѓето се пријатни, со висок степен на култура, која може да се забележи не само при комуникацијата со нив туку и низ нивното однесување. Со еден збор, слика на град што според ниеден параметар не би можеле да го издвоиме од некој сличен на него, во околните земји на Европската Унија.

- Калининград и целата област претставуваат многу значаен индустриски центар, за што најмногу придонесуваат металната и електромашинска индустрија. Доминираат фабрики за производство на локомотиви, вагони, автомобили... Бродоградбата, електрониката, како и текстилната, прехранбената индустрија, рибарството, исто така, претставуваат столбови на нашето стопанство - ни објаснува Павел Анатолевич Мамонтов, претставник на руското министерство за надворешни работи во Калининград.