Јаглерод моноксид е безбоен, запалив гас без мирис. Тој е главен загадувач во урбаните средини, а се создава при нецелосно согорување на горивата. Антропогени извори се: моторните возила на бензин, дим од цигари, согорување на биомаси, додека пак природни извори на јаглерод моноксид се: согорување на биомаса.
Здравствени ефекти - Јаглерод моноксид е високо токсичен за луѓето. При вдишување на јаглерод моноксид се намалува способноста на хемоглобинот во крвта да се сврзе со кислородот. Јаглерод моноксидот во атмосферата оксидира во CO2. Јаглеродот двооксидот е клучен стакленички гас. Основни извори се: согорувањето на фосилните горива, сечење на шумите и производство на цемент.
Металите како загадувачи. Металите: олово, жива, кадмиум, хром, никел се наоѓаат како нечистотии во горивата. Антропогени извори на металите се емисии кои настануваат при минирање на метали и производствени капацитети, моторни возила и слични процеси. На пример, оловото е корисен метал, но присуството на олово и другите метали во воздухот се високо токсични.
Партикуларни честички (PM10 и PM2.5) - се цврсти или течни честички суспендирани во воздухот, кои имаат многу мали димензии. Примери за партикуларни честички се: прашина, чад, дим, сулфати, нитрати, азбест, пестициди, био-аеросоли (полен, спори, бактерии, и др). Атропогени извори на партикуларни честички се различни процеси: горење на биомаси, индустриски процеси, земјоделски активности.
Здравствени ефекти - Партикуларните честички имаат негативни влијанија врз здравјето и делуваат многу штетно на човековиот респираторен систем. Хроничната изложеност на овие честички придонесува за зголемување на ризикот од појава на кардиоваскуларни и респираторни болести.
(MKDnews)
22 декември 2013